T-test trung vị mẫu – Npar tests
I. Giới thiệu t-test trung vị mẫu
Kiểm định trung vị của mẫu (one sample median test) cho phép chúng ta kiểm tra xem trung vị (median) của một mẫu có khác ý nghĩa thống kê với một giá trị giả định ban đầu hay không. Điểm khác biệt giữa one sample median test và one sample t-test ở chổ, one sample median test không giả định biến được kiểm định là biến tỉ lệ hoặc có phân phối chuẩn như trường hợp one sample t-test.
Xem thêm: Kiểm định phi tham số
II. Thực hành t-test trung vị mẫu
Sử dụng bộ dữ liệu hsb2.sav. Đối tượng khảo sát của bộ dữ liệu này là 200 học sinh từ trung học trở xuống. Các biến chính trong bộ dữ liệu bao gồm điểm số các môn toán (math), đọc (read), viết (write), chương trình học (prog), giới tính (female)… Giả sử chúng ta muốn kiểm tra liệu điểm trung vị môn toán (math) của các học sinh có bằng 50 hay không? Trong trường hợp này, chúng ta không giả định rằng biến math có phân phối chuẩn. Để kiểm chứng điều này, chúng ta thực hiện t-test trung vị mẫu như sau:
– Vào Analyze \( \to \) Nonparametric Tests \( \to \) One Sample…
– Cửa sổ One-Sample Nonparametric Tests với tab mặc định là Objective mở ra như hình:
Ở đây, SPSS cho biết các kiểm định phi tham số không cần thiết phải giả định dữ liệu phải có phân phối chuẩn. Từ cửa sổ này, chúng ta chọn Customize analysis để lựa chọn biến, cũng như loại kiểm định mà chúng ta muốn thực hiện.
– Ở tab []Fields, chúng ta giữ lại biến cần phân tích (math) ở khung Test Fields (nghĩa là đưa những biến còn lại vào khung Fields).
– Ở tab []Settings, chọn ô Compare median to hypothesized (Wilcoxon Signed-rank test) và nhập giá trị cần so sánh (50) vào ô Hypothesized median.
– Bấm Run để thực hiện T-test trung vị mẫu.
Đọc kết quả t-test trung vị mẫu
Kết quả thực hiện hiện T-test trung vị mẫu như sau:
Kết quả t-test trung vị mẫu cho thấy ở mức ý nghĩa 5%, kiểm định Wilcoxon bác bỏ giả thuyết H0 cho rằng trung vị của biến math bằng 50.
Để hiển thị chi tiết và trực quan về kết quả kiểm định, tại cửa sổ output chúng ta double-click vào bảng Hypothesis Test Summary (hình bên trên), cửa sổ []Model Viewer sẽ hiển ra như sau:
Bên cạnh mức ý nghĩa bác bỏ giả thuyết, kết quả ở Model Viewer còn cung cấp thêm các thông số của kiểm định như: cở mẫu, giá trị thống kê, cũng như đồ thị histogram so sánh trung vị của mẫu so với giá trị kiểm định.