Kiểm định McNemar – Stata
Giới thiệu về kiểm định McNemar
Trong trường hợp biến đo lường trong kiểm định t-test cặp đôi là biến nhị phân (dichotomous) thì kiểm định phù hợp được sử dụng để đánh giá sự khác nhau giữa 2 nhóm liên quan là kiểm định McNemar. Kiểm định McNemar sử dụng phân phối nhị thức (Binomial distribution) để kiểm tra sự khác nhau về ảnh hưởng của tác động ở 2 nhóm đối tượng là có ý nghĩa thống kê không?
Xem thêm: kiểm định phi tham số
Ví dụ: một nhà nghiên cứu muốn đánh giá sự can thiệp của hình ảnh trực quan lên quyết định hút thuốc lá. Một mẫu khảo sát gồm 50 người gồm 25 người hút thuốc và 25 người không hút thuốc. Tất cả các đối tượng tham gia khảo sát sẽ theo dõi một đoạn phim về tác động của thuốc lá lên ung thu phổi. Hai tuần sau, các đối tượng này sẽ yêu cầu trả lời có thay đổi tình trạng hút thuốc trước đó hay không. Vì vậy, các đối tượng này được phân thành 2 nhóm: hút thuốc và không hút thuốc ở 2 thời điểm trước và sau có sự can thiệp. Cùng một đối tượng sẽ được khảo sát 2 lần nên chúng ta có mẫu quan sát cặp đôi. Chúng ta cũng có một biến nhị phân loại trừ lẫn nhau (có hút thuốc và không hút thuốc). Dữ liệu thu thập được tổng hợp ở file dữ liệu thực hành là mcnemar.dta
use https://www.vietlod.com/data/mcnemar.dta, clear
Ở đây, biến đo lường là tình trạng hút thuốc lá với 2 giá trị “có hút thuốc” và “không hút thuốc”; Biến độc lập với 2 nhóm liên quan là nhóm trước can thiệp “before” và sau can thiệp “after“. Quá trình thực hiện kiểm định McNemar trên Stata như sau:
Đầu tiên, chúng ta tìm hiểu thông tin về việc hút thuốc của các đối tượng trước và sau can thiệp. Chúng ta thực hiện điều này bằng lệnh tab2 trên Stata như sau: tab2 before after
Bảng ngẫu nhiên 2 chiều trên cho thấy một cách nhìn trực quan về vấn đề nghiên cứu. Theo đó, trước can thiệp có 25 người hút thuốc và 25 người không hút thuốc. Sau can thiệp thì số lượng người hút thuốc là 14 và số người không hút thuốc là 36. Cụ thể hơn, có 16 người trong nhóm hút thuốc trước đó đã bỏ thuốc sau 2 tuần. Tuy nhiên, sự can thiệp này đã làm tăng 5 người hút thuốc mới từ nhóm 25 người không hút thuốc trước đó.
Tuy nhiên, để kiểm tra sự thay đổi tích cực này là có ý nghĩa thống kê không, chúng ta thực hiện kiểm định McNemar với câu lệnh mcci trên Stata như sau: mcci 20 5 16 9
KẾT LUẬN
Giá trị thống kê Chi2 trong kiểm định McNemar là McNemar’s chi2(1) = 5.76 với ý nghĩa thống kê Prob > chi2 = 0.0164 cho thấy chúng ta có thể bác bỏ giả thuyết H0 cho rằng ảnh hưởng tác động lên 2 nhóm đối tượng là như nhau. Điều đó có nghĩa, biện pháp tác động có ảnh hưởng tích cực đến quyết định hút thuốc ở nhóm đối tượng tham gia khảo sát. Kiểm định McNemar sử dụng phân phối nhị thức cho thấy có sự khác nhau về tỉ lệ người hút thuốc trước và sau tác động là có ý nghĩa thống kê ở mức 5%.
Xem thêm: Kiểm định McNemar trên SPSS