ANOVA lặp 1 chiều – Stata

ANOVA lặp 1 chiều (One-way repeated measures ANOVA) được sử dụng thay thế kiểm định t-test cặp đôi trong trường hợp biến danh mục có nhiều hơn 2 nhóm. Nó cho biết giá trị trung bình của biến phụ thuộc (có phân phối chuẩn) có khác nhau giữa các nhóm của biến độc lập hay không.

Xem thêm: kiểm tra phân phối chuẩn của biến trên STATA, SPSS

Chúng ta sử dụng ANOVA lặp 1 chiều khi các đối tượng cần đo lường của bạn chứa giá trị quan sát của từ 3 nhóm có liên quan trở lên. Có hai trường hợp phổ biến là: (i) đối tượng khảo sát được đo lường nhiều lần để tăng khả năng chính xác của việc suy rộng cho tổng thể; (ii) hoặc khi đối tượng tham gia trả lời câu hỏi cho nhiều nhóm để so sánh.

Ví dụ: Một giám đốc Marketing muốn đánh giá doanh thu bán hàng (triệu đồng/năm) của mảng điện thoại ở 24 cửa hàng khu vực TpHCM (kí hiệu 1-24). Số liệu doanh thu điện thoại 24 cửa hàng được thu thập trong 3 năm 2011, 2012 và 2013 được cho ở file dữ liệu thực hành là paired-t-test.dta

use https://www.vietlod.com/data/ paired-t-test.dta, clear

Trong ví dụ này, biến đo lường là doanh thu bán hàng; 3 nhóm quan sát là năm 2011, năm 2012 và năm 2013. Mỗi cửa hàng sẽ có một cặp 3 giá trị cho biến đo lường (1 cho năm 2011, 1 cho năm 2012 và 1 cho năm 2013). Câu hỏi vị giám đốc này đặt ra là doanh thu điện thoại ở các cửa hàng này có sự khác nhau về doanh thu ở các cửa hàng trong 3 năm 2011, 2012 và 2013.

Trước khi thực hiện kiểm định ANOVA lặp 1 chiều, chúng ta phải chuyển dữ liệu dạng wide thành dạng long chỉ bao gồm 3 biến ID, DT và Year bằng lệnh reshape trên Stata như sau:

reshape long DT, i(ID) j(Year)

Tham khảo: chuyển đổi dữ liệu trên SPSS, STATA

Ngoài ra, để đảm bảo biến xác định số quan sát (ID) là biến có định dạng số thì chúng ta cần thực hiện lệnh destring, cùng tùy chọn replace để chuyển biến dạng chuỗi sang dạng số như sau:

destring ID, replace